Leśnicy z gorlickiego nadleśnictwa uratowali stare cisy i posadzili nowe

Leśnicy z Nadleśnictwa Gorlice przez cztery lata realizowali bardzo ciekawy projekt o nazwie "Ochrona cisa pospolitego i jego restytucja na terenie Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Krakowie". Mało kto wie, że na terenach nadleśnictwa Gorlice występuje ten rzadki gatunek wiecznie zielonego iglastego drzewa, który jest pod ochroną już od 1423 roku.

Projekt był realizowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i współfinansowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

- Zakładał on podjęcie kompleksowych działań obejmujących inwentaryzację istniejących zasobów cisa, wybór populacji do rozszerzonej reprodukcji materiału sadzeniowego, utworzenie uprawy zachowawczej, poprawę warunków bytowania oraz odtworzenie zasobów cisa w ekosystemach leśnych. Celem programu było zabezpieczenie puli genowej cisa pospolitego oraz ponowne zasadzenia cisa w miejscach zapewniających optimum ekologiczne dla tego gatunku. Do tego wymagana była odpowiednia liczba sadzonek wyhodowanych z nasion rodzimego lokalnego pochodzenia, a także sadzonek wegetatywnych wyhodowanych ze zrzezów. I takie sadzonki wyhodowało dla nas Nadleśnictwo Nawojowa - wyjaśnia nam Konrad Barczyk, zastępca nadleśniczego z nadleśnictwa Gorlice.

Nadleśnictwo Gorlice w ramach tych działań wykupiło na terenie Wyskitnej ponad pięć hektarów gruntów leśnych, należących do osób fizycznych, na których zlokalizowane jest bogate stanowisko cisa pospolitego, celem objęcia tego gatunku ochroną rezerwatową.

- W naszych lasach posadzono 2800 nowych sadzonek cisa. Dodatkowo 500 sadzonek trafiło w ostatnich dniach do leśnictwa Zagórzany. Wysadzono je przy siedzibie nadleśnictwa, tworząc żywopłot, który da osłonę od ulicy i uatrakcyjni ścieżkę dojścia do Mauzoleum Skrzyńskich. Tyle samo sadzonek trafiło też do Zespołu Szkół w Zagórzanach - dodaje Konrad Barczyk.
Nadleśnictwo współpracuje ze szkołą od wielu lat. Leśnicy wspólnie z dziećmi i nauczycielami tej szkoły zasadzili 500 sztuk sadzonek cisa.

- Był to wspaniały prezent od nadleśnictwa z okazji 50-lecia naszej szkoły. Niedawno obchodziliśmy ten wspaniały jubileusz. Dar stał się okazją do przeprowadzenia lekcji przyrody w plenerze. Prelekcję dla uczniów wygłosili nadleśniczy Jerzy Gadzina i jego zastępca Konrad Barczyk. Zajęcia w terenie stanowiły cenne źródło informacji na temat chronionego cisa pospolitego. Uczniowie dowiedzieli się, że jest to gatunek bardzo stary, który wykształcił się 190 mln lat temu. Najstarsze cisy rosnące w Polsce w Henrykowie Lubańskim mają około 1300 lat - informuje nas Iwona Jamro, dyrektor Zespołu Szkół w Zagórzanach. Drewno cisa ma kolor czerwono-brunatny i służy do produkcji łuków, kusz i okrętów.

- Leśnicy wspomnieli również, że w 1423 roku król Władysław Jagiełło nakazał ochronę tego drzewa, a w Polsce zostało ono objęte ochroną gatunkową w 1946 roku i wpisane do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin jako gatunek narażony na wyginięcie. Ważną informacją było też to, że cis w nasionach, igłach i pędach zawiera trujący alkaloid - toksynę, a nie zawiera jej jedynie czerwona osnówka nasion - dodaje dyrektor szkoły.

Symboliczny cis został zasadzony przed budynkiem szkoły. Następnie uczniowie zasadzili na terenie szkoły, w formie żywopłotu, 500 sadzonek cisa. W działaniach tych wsparli ich rodzice, nauczyciele, pracownicy szkoły i nadleśnictwa. Uczniowie i nauczyciele otrzymali także drobne upominki z symbolem chronionego gatunku.

Akcja ta zakończyła realizację czteroletniego programu ochrony cisa, ale nie oznacza to końca przygody naszych leśników z tym gatunkiem na terenie powiatu gorlickiego. - Na terenie naszych upraw w Małastowie i Krzywej rośnie 2800 młodych cisów, którymi musimy się opiekować. Te, które posadziliśmy przy nadleśnictwie, też wymagają stałej opieki. Wierzymy w to, że wszystkie się przyjmą - dodaje Konrad Barczyk.